Laon: Notre Dame

Kiedy w 1155 roku rozpoczęto budowę katedry Notre Dame w Laon, gotyk dopiero stawiał nieśmiało pierwsze kroki i sam o sobie niewiele wiedział. Co prawda w bazylice Saint Denis pod Paryżem opat Suger kazał już wcześniej wstawić w olbrzymich oknach kolorowe witraże i nad potrójnym portalem zachodniej fasady umieścić kwitnącą rozetę, a w katedrze w Noyon okrągłe łuki zaczęły się wyostrzać, lecz jeszcze ani wieże Chartres, ani promieniste przypory paryskiej Notre Dame nie śniły się nawet ich architektom.

No więc zarzucano katedrze w Laon, że niby jest gotycka, a nie ma ostrych łuków. Że miała mieć siedem wież, a ma ich tylko pięć i najwyższa z nich ma zaledwie 60 metrów. Że wewnętrzna elewacja nie ma symbolizujących Trójcę Świętą trzech poziomów, tylko nie wiadomo dlaczego cztery. Że wznosząca się nad skrzyżowaniem transeptu ''wieża latarnia'' wzoruje się na normandzkich kościołach romańskich, o których to nie wiadomo, czy przypadkiem nie zawdzięczają czegoś pogańskiej symbolice Wikingów. Że główny architekt nie za bardzo znał się na zasadach złotego podziału. Nie, zdecydowanie, katedra w Laon nie jest tak do końca gotycka, nie wiadomo, do której szufladki ją włożyć, dziwna i nieprzewidywalna, wprawia w zakłopotanie.

Kwietniowe popołudnie snuje się leniwie nad malutkim brukowanym placykiem przed katedrą. W pobliskiej kawiarni łyżeczki dzwonią w filiżankach, płyną nieśpieszne rozmowy, gołębie szybują na falach ciepłego powietrza prawie nie poruszając skrzydłami. Notre Dame wystawia do słońca bladą twarz, nieskończenie piękna w swej niedoskonałości.